Izostanak verbalne komunikacije sužava procese mišljenja svodeći ih na nivo konkretizacije.
Govor i sluh su neraskidivo povezani. Razvoj akustičkih i govornih centara vezuje se za prve godine detetovog života.
Stoga je rana detekcija oštećenja sluha i poremećaja govora od izuzetnog značaja.
Zašto nastaje oštećenje sluha?
Uzroci nastanka oštećenja sluha su brojni i mogu nastati kao posledica urođenih anomalija, oboljenja, povreda i poremećaja u prenatalnom, perinatalnom i postanatalnom periodu.
Kako se dele deca sa oštećenjem sluha?
Kostić, (Kostić, 1980) uvodi klasifikaciju prema kvalitetu, kvantitetu i vremenu nastanka oštećenja sluha.
Razlikuje pet grupa slušno ošteđene dece :
-Nulta grupa, kod koje je oštećenje sluha nastalo u prenatalnom periodu i do 2,5 m po rođenju
-Prva grupa, kod koje je oštećenje sluha nastalo između 2,5 i 9 meseci života. Ovo je faza gukanja i brbljanja, te se deca iz ove grupe dalje mogu podeliti na
1) decu kod koje je oštećenje sluha nastalo u fazi gukanja i na
2) decu kod koje je oštećenje sluha nastalo u fazi brbljanja.
Kostić ističe da ako bi se sa decom kod koje je oštećenje sluha nastalo u fazi gukanja odmah počelo sa habilitacijom, njihov prelingvalni razvoj bi se nastavio.
-Druga grupa kod koji je oštećenje sluha nastalo u periodu od 9-24meseca, i ova deca su prošla prelingvalni period gukanja i brbljanja kao i sva ostala deca.
-Treća grupa, gde ošteđenje sluha nastaje od 24.meseca do 4.godine, u periodu najintenzivnijeg razvoja govora i jezika,
-Četvrta grupa kod koje oštećenje sluha nastalo između pete i kraja sedme godinr
-Peta grupa kod dece kod koje je oštećenje sluha nastalo posle sedme godine života.
Kostićeva podela ukazuje na značaj trenutka u kome nastupa ošteđenje sluha kao polazište habilitacionog procesa i kao zavisnu varijablu za nivo postignuća govorno jezičke razvijenosti.
Najpovoljniji uzrast je uzrast od 6 meseci (Đoković, Subota, Čabarkapa, 2005).
Oštećenje sluha kao primarni poremećaj sa sobom nosi sekundarne posledice, a to su promene u razvoju govora i jezika.
S obzirom da reč nije samo sredstvo komunikacije već učestvuje i u razvoju mišljenja (Vigotski, 1983), ošteđenje sluha dovodi do promena u procesu razvoja ličnosti, i to razvoja svih njenih aspekata – kognicije, socijalizacije, emocija (Pantelić, Đoković, Barlov, 2004).
Ove posledice se mogu prevazići uključivanjem u proces rane habilitacije i rehabilitacije.
Postoje i diskretniji problemi u auditivnoj percepciji, kao što je auditivna adiskriminacija fonema koju susrećemo kod razvojnih dislalija i disfazija (Pantelić, Đoković, Sovilj, 2008), pa je neophodan veći intenzitet govornog signala (Plećević, Đoković, (2007), kod razvojne disfazije i do 48.50 decibela za pravilnu reprodukciju.
Slede teškoće u brzini obrade auditivnog signala, neuslužnost auditivne memorije, u smislu smanjenog obima kao i nemogućnost praćenja vremenskog sleda signala. (Pantelić, Đoković, Sovilj, 2008).
Autori teksta. Zorana Radivojević i Biljana Milošević
