Građane koji su tokom 40 godina staža primali prosečnu zaradu u Srbiji, koja je sada oko 50 hiljada dinara (prema podacima Republičkog zavoda za statistiku), odlazak u prevremenu penziju pet godina ranije koštaće svakog meseca po 6.300 dinara.
Procenjuje se da sve više građana razmišlja o prevremenoj penziji, odnosno svaki četvrti radnik u Srbiji ili oko 700.000 zaposlenih, ali i da je daleko manje onih koji se na kraju i usude na penzionisanje pre 65. odnosno 62. godine. Razlog je konačna “cena”, jer svaka godina prevremene penzije radnika u proseku košta pet hiljada mesečno. Šta pokazuje prevremeno penzionisanje na primeru dva vozača autobusa koja su tokom karijere zarađivala prosečnu republičku zaradu, a koja se od 2008. do danas kretala u rasponu od 38.000 dinara do 49.700 dinara. Prvi vozač Marko je počeo da radi u 25. godini, radio je 40 godina i penzionisao se u svojoj 65. godini sa penzijom od oko 30.890 dinara mesečno. Drugi vozač, Petar, koji je počeo da radi u svojoj 20. godini i radio isto 40 godina, odlučio se za prevremeno penzionisanje. U penziju je otišao pet godina ranije, kada je napunio 60 godina, i mesečno je od PIO fonda dobijao 24.590 dinara. Razlika u njihovim penzijama je 6.300 dinara mesečno, odnosno 75.600 dinara godišnje.
“Prevremeno penzionisanje i godišnja umanjenja koja ono povlači sa sobom, treba posmatrati nekao kaznu, već kao dodatnu mogućnost i fleksibilnost da građani planiraju svoju penziju u skladu sa svojim mogućnostima i prioritetima. U suprotnom, građani bi bili primorani da se penzionišu isključivo u redovnoj starosnoj dobi od 65 godina, iako bi možda mogli i želeli da se, na osnovu radnog staža, penzionišu ranije“, ocenjuje za “Blic” član Fiskalnog saveta Nikola Altiparmakov. Umanjenje penzije za one koji se penzionišu pre starosne granice uobičajeno je i u penzionim sistemima u Evropi. Naspram Srbije, gde kazneni poeni iznose 0,34 odsto mesečno, u Nemačkoj i Sloveniji kazneni poeni iznose 0,3 procenta mesečno, 0,5 u Portugaliji i Slovačkoj, a 0,4 u Finskoj, Estoniji i Litvaniji. Mađarska je 2012. godine ukinula prevremeno penionisanje, a penzionisanje pre starosne granice nije dozvoljeno ni u Makedoniji.
Autor: Blic
