U četvrtak, 24. oktobra 2024. u 19 časova, u Salonu Narodnog muzeja Zrenjanin, održaće se predavanje pod nazivom „Deca u ratu – srpski izbeglički domovi u Mataruškoj Banji 1942–1944.”
Na predavanju će govoriti dr Ljubinka Škodrić, viša naučna saradnica Instituta za savremenu istoriju u Beogradu, i Mirjana Savić, muzejska savetnica Narodnog muzeja Kraljevo. Specijalni gost na predavanju biće Dragan Žigić iz Zrenjanina, koji je kao devetogodišnji dečak sa braćom bio smešten u Mataruškoj Banji 1943-1944, i čije je sećanje i svedočenje jedno od najdragocenijih što se tiče ove teme.
Nadležni kustos iz zrenjaninskog muzeja je Lazar Sretenović, istoričar.
Tokom čitavog Drugog svetskog rata u okupiranu Srbiju su dolazili talasi izbeglica iz svih krajeva razorene Kralјevine Jugoslavije, što je nametnulo nužnost njihovog organizovanog zbrinjavanja. U tu svrhu u novembru 1941. je osnovan Komesarijata za izbeglice i preselјenike, pod čijim pokrovitelјstvom u Mataruškoj Banji 3. juna 1942. Srpski izbeglički domovi počinju sa zbrinjavanjem izbegličke dece, kao najranjivije socijalne kategorije. Time je ovo popularno turističko mesto preobraženo u jedan od najznačajnijih humanitarnih centara u Srbiji, kojem se 1943. priklјučio i Manastir Studenica, kao oporavilište za decu slabijeg zdravlјa.
Briga o iznemogloj i bolesnoj deci bila je kompleksna i obuhvatla je smeštaj, odevanje, ishranu, lečenje,
školovanje, vaspitavanje i organizovanje njihovog slobodnog vremena. Od juna 1942. do novembra 1944. u Srpskim izbegličkim domovima u Mataruškoj Banji utočište je pronašlo preko 3 445 mališana, sa svih područja nestale Kralјevina Jugoslavije.
