Sveti Nikola važi za jednog od najcenjenih svetitelja u Srpskoj pravoslavnoj crkvi, a čak polovina porodica u Srbiji baš ovog svetitelja proslavlja kao krsnu slavu, u hrišćanstvu se poštuje kao čudotvorac, u istočnom hrišćanstvu još i kao zaštitnik putnika, zatvorenika i siromašnih, a u zapadnom hrišćanstvu još i kao zaštitnik gotovo svih slojeva društva, ali naročito dece.
Prema žitijima, Sveti Nikola se rodio u grčkoj koloniji Patari u 3. veku (280. godine) u maloazijskoj rimskoj provinciji Likiji, u vremenu kada je oblast prema kulturi bila helenistička. Veruje se da je od malena bio posvećen religiji i izučavao Sveto pismo. Bio je rođen u imućnoj porodici, a nakon smrti njegovih roditelja, od svog nasledstva pomagao je siromašnima i nemoćnima. Takođe prema žitijama, u kojima se govori o poklonu Svetog Nikole za tri kćerke siromašnog čovjeka, proizašao je običaj darivanja za Božić.U porti crkve Sv. Nikole u gradu Miri, gde je su bile nekad njegove mošti, nalazi se statua sveca u liku Deda Mraza (Božić Bate), a uz nju prikladna vreća poklona sa dečijim likovima.
Verovanje da je ovaj svetitelj zaštitnik lađara, ribara, splavara i vodeničara potiče iz priče po kojoj je Sveti Nikola posle obilaska svih svetih mesta unajmio nekog lađara da ga odveze u Likiju, ali lađar je, iako je uzeo novac, hteo da ide na neku drugu stranu. Tada se podigao vrlo jak vetar i okrenuo brod u pravcu Likije, a svi napori mornara koji su, po naređenju kapetana, pokušavali da vrate brod, bili su uzaludni. Punim jedrima brod je došao u likijsko pristanište, gde se sveti Nikola iskrcao.
Narodna verovanja kažu da na ovaj praznik kuća treba biti čista, kao i da treba učiti po neko dobro delo, pomoći prijateljima, komšijama ili kome u nevolji.
