Autori teksta: Vesna Karavida, istoričar umetnosti i Bojan Kojičić, istoričar umetnosti
Marta 2022. godine, nakon 130 godina od izgradnje, počelii su radovi na restauraciji glavnog rizalita južne fasade (fasada ka jezeru) zgrade nekadašnje Trgovačke akademije u Zrenjaninu. Finansijska sredstva je obezbedila Pokrajinska vlada, odnosno Pokrajinski sekreterijat za obrazovanje, a radove izvodi firma ,,Ornament” iz Beograda koja je specijalizovana za građevinske radove na istorijskim zgradama.
Prethodno je zgradi, takođe od sredstava Pokrajinske vlade 2016. godine, saniran krov, ali su fasade ka jezeru i ka zgradi Narodnog muzeja ostale ograđene zbog mogućeg osipanja maltera i otpadanja gipsanih ukrasa (fasada ka Narodnom muzeju je restaurirana osamdesetih godina 20. veka, a desna strana južne fasade devedesetih godina prošlog veka).
Trgovačka akdemija je jedan od najvrednijih objekata istorijske arhitekture u gradu. Nјena arhitektura je dobra, stilski jasno određena, sasvim u saglasju sa svojim vremenom. To ne čudi kada se zna da je autor projekta bio Ištvan Kiš – profesor fakulteta Tehničkih nauka u Budimpešti. Posebnu vrednost predstavlјa zgrafito koji je jedinstven na teritoriji Vojvodine.
Zbog ove specifične tehnike primenjuje se konzervatorsko – restauratorski postupak koji zahteva posebnu pažnju stručnjaka Zavoda, izvođača radova i slikara konzervatora. Restauracija zgrafito fasade je delikatan konzervatorsko – restauratorski proces, jer je neophodno izvesti slikarsku tehniku po uzoru na originalnu, nanošenjem višeslojnog maltera u različitim bojama. Kako na centralnom rizalitu nije ostalo ništa od dekoracije, na osnovu starih fotografija, prethodnih istraživačkih radova Pokrajinskog zavoda za zaštitu spomenika kulture iz Novog Sada, došlo se do zaključka da se crteži na levom krilu fasade pojavljuju i na rizalitu, ali sa manjim varijacijama. Restauraciju zgrafito crteža na fasadi izvodi slikar – konzervator Natalija Petrović.
